Prof. Dr. Sibel Ertek Yalçın

Tiroid Hastalıkları, Guatr ve Tiroid Kanseri

Tiroid boynumuzun ön kısmında bulunan ve tiroid hormonu salgılayan endokrin bir organdır. Tiroid bezinin fazla büyümesine halk arasında ‘’guatr’’ denir. Tiroid bezi genellikle iyot eksikliğine maruz kalma sonucu büyür. Büyürken bazen tiroid dokusu içinde üzüm tanesine benzer küçük oluşumlar gelişir ve bunlar tiroid nodülleri olarak adlandırılır. Guatrı olan hastaların bir kısmında birden fazla tiroid nodülü vardır, bazılarında da nodül yoktur. Bazı hastalarda da guatr, göğüs kafesinin önünde ‘’iman tahtası’’ olarak adlandırılan kemiğin arkasına doğru aşağıya inen şekilde büyür ve dışarıdan tiroidin büyüdüğü fark edilmez, bu duruma ‘’gizli guatr’’ denir.

Tiroid bezinde nodül veya guatr varlığı bazen hasta tarafınca (aynaya bakarken, eliyle yoklarken vb) fark edilir, bazen de çevresindekiler boyun şişliğini görüp hastayı uyarır. Ama bazen sadece tetkiklerde veya muayenede tespit edilen guatrlar olur. Bu nedenle özellikle ailesinde tiroid problemi olan, Türkiye gibi iyot eksikliği geçmişi olan ülkelerde yaşayan kişilerin checkuplar veya doktor muayeneleri sırasında tiroid muayenesi de olması önerilir. Guatrınız veya nodülleriniz varsa endokrinoloğunuzun bu durumu takip etmesi, nodül ve tiroid boyutlarını not etmesi, tiroid testlerinizi kontrol etmesi uygun olur.

Tiroid nodüllerinin hangilerinin tiroid kanseri açısından riskli olduğu ultrasonografik değerlendirmeniz sonrası tespit edilir ve gerekiyorsa ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılır.

Tiroid bezinden kana fazla hormon salgılanması ‘’hipertiroidi’’, tiroidin az çalışıp az hormon üretmesi de ‘’hipotiroidi’’ olarak adlandırılır. Tiroidin çok çalışmasında çarpıntı, kilo kaybı, sıcağa tahammülsüzlük, çabuk sinirlenme, saç dökülmesi, adet düzensizlikleri, aşırı terleme gibi bulgular varken tiroidin az çalışmasında halsizlik, uyku hali, kabızlık, saç ve ciltte kabalaşma, adet düzensizlikleri, kilo almaya eğilim, el ve bacaklarda şişlik gibi bulgular olur. Fizik muayenenizin ardından kan tetkikleriniz de yapılarak tedaviniz endokrinoloğunuz tarafınca düzenlenir.

Tiroid kanseri açısından riskli hastalar (aile öyküsü, boyun bölgesine radyasyon öyküsü vb) endokrinoloji tarafınca yakından takip edilmelidir.

Tiroid kanseri nedeniyle ameliyat geçirmiş, iyot tedavisi almış hastaların da ilaç dozu ayarlamaları, boyun ultrasonografisi ile boyunda kanser odağında tekrarlama veya patolojik lenf bezi olup olmadığı, varsa bunlara yönelik tedavi seçenekleri hasta ile endokrinoloji takipleri sırasında değerlendirilir.

Kliniğimizde boyun ve tiroid ultrasonografisi ve gerekirse biyopsisi doktorumuz tarafınca yapılmaktadır.